تأملی در ساختار معنایی غزل حافظ

Authors

عسگر صلاحی

دانش اموخته دانشگاه علامه

abstract

یکی از ویژگی های سبکی غزل حافظ پوشیده بودن پیوند معنایی ابیات، به عنوان واحدهای معنایی سازنده ساختار معنایی غزل، با یکدیگر است که موجب می شود ساختار معنایی در یک غزل او در ظاهر و در نگاه های نخستین گسسته احساس شود تا جایی که بعضی پژوهندگان این گسستی و شکاف میان مضامین ابیات در یک غزل را ویژگی خاص غزل حافظ می دانند و چنین می پندارند که هر بیت یا هر چند بیت در یک غزل از حافظ استقلال معنایی دارد و مستقل از ابیات دیگر یا بی ارتباط با آنهاست؛ اما به باور این جستار چنین نیست؛ چرا که ساختار معنایی در غزل های حافظ اگر چه اغلب در ظاهر گسسته نماست ولی در میان ابیات یک غزل او با هسته مرکزی همان غزل پیوند معنایی وجود دارد؛ این پیوند معنایی اغلب در میان خود ابیات یک غزل نیز وجود دارد؛ یعنی پیوندها و تداعی های معنایی باریک و گاه باریک تر از مو در میان بیت ها وجود دارد که اغلب در نگاه های نخستین ناپیداست و کشف این پیوندها میان ابیات با یکدیگر و میان ابیات با هسته مرکزی غزل و نیز کشف خود هسته مرکزی غزل نیازمند تأمل بسیار و اغلب نیازمند تأویل است چرا که یکی از اهداف تأویل متن - چه سنتی و چه مدرن – کشف انسجام در ساختار معنایی متن - که در اینجا غزل است - می باشد. در این جستار نخست نگارنده در حد وسع و تا جایی که در جستجوهای خود یافته است می کوشد تا پیشینه های نگرش ساختاری به غزل حافظ را نشان دهد و سپس خواهد کوشید تا ساختار معنایی غزل از حافظ را تحلیل کند و چگونگی آن چه را که پیشتر از وجود هسته مرکزی در غزل، پیوند معنایی میان ابیات آن و نیز پیوند معنایی میان ابیات با هسته، در غزل او گفته بود نشان دهد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

«تأمّلی در ساختار معنایی غزل حافظ»

فرم گردآوری اطلاعات پایان نامه ها کتابخانه مرکزی دانشگاه علامه طباطبائی عنوان: «تأملی در ساختار معنایی غزل حافظ» نویسنده/ محقق: عسگر صلاحی مترجم: ـــــــــ استاد راهنما: دکتر سعید حمیدیان استاد مشاور: 1) دکتر سید محمد حسن حائری 2) دکتر نعمت الله ایران زاده استاد داور: 1) دکتر رضا مصطفوی 2) دکتر مهدخت معین 3) دکتر بهادر باقری کتابنامه: ــــــــ واژه نامه: ـــــــــــ نوع پا...

کارکرد معنایی و زیباشناختی تکرار در غزل حافظ

هدف از این پژوهش، بررسی کارکرد معنایی و زیباشناختی تکرار در غزل حافظ است. بررسی غزل این شاعر بزرگ از منظر موضوع مورد بحث، می‌‌تواند به شناسایی بخش مهمّ دیگری از ذهنیات، تجربه‌‌ها و ویژگی‌‌های محتوایی و بلاغی شعر او بینجامد که تا کنون با جزئیات مطرح شده در این مقاله به آن پرداخته نشده است. یافته‌‌های این پژوهش نشان می‌‌دهند، حافظ از تکرار واج به عنوان بارزترین گونه‌‌ی تکرار در غزلیاتش بهره گرفته ...

full text

تأملی در غزل رؤیاهای مولانا

Mowlānā’s poetry is significantly different from Persian poetic traditions and the works of other poets. His works convey complex and wonderful meanings specially when they address the experience of disappearance and unawareness. This experience, together with the experience of a revelational context in the opening of speeches in Mowlānā’s Diwān, makes some of his dramatizations extremely wonde...

full text

سه ترجمه از یک غزل حافظ

مقاله‌ حاضر به ‌بررسی ‌انعکاس‌ غزل ‌اول ‌دیوان ‌حافظ‌، در آینه‌ ترجمه ‌سه ‌مترجم‌ زبان‌ ترکی‌ می‌پردازد و توانایی ‌این‌ سه‌ مترجم‌ را در ارائه‌ تصویری ‌درست‌تر از غزل‌ مربوطه‌، به‌ مقایسه ‌می‌نشیند و از این ‌راه ‌تلاش‌ می‌کند به ‌نتایج ‌و اصولی‌ در امر ترجمه ‌برسد.

full text

غزل سعدی و حافظ

چکیده حافظ و شعر او از دیدگاه­های گوناگون، بارها و بارها مورد بحث قرار گرفته است به گونه­ای که بیم آن می رود هرچه بگوییم و بنویسیم، گفته و نوشته باشند. درین زمینه مطالب تکراری و دریافتهای شخصی نامستدل، بازی با عبارات، کلی گوییها و فلسفه بافیها و عرفان بازیها، به حدّی است که به راستی خسته کننده شده است. درین مختصر به مطلبی که شاید کمتر متعرض آن شده باشند، می­پردازم و آن مقایسة سعدی و حافظ از جه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
متن پژوهی ادبی

جلد ۱۱، شماره ۳۶، صفحات ۳۳-۵۶

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023